Al vanaf de eerste keer dat ik gedichten van hem las – dat was in 1975, ik was veertien – ben ik een grote fan van Johan Andreas dèr Mouw (1863-1919). Steeds weer moest ik ervaren dat deze geniale Nederlandse dichter (en filosoof) bij het grote publiek nagenoeg onbekend is. Zelfs zijn naam zegt de meeste mensen niets.
In 2007 stelde een door het Letterkundig Museum benoemde commissie een canon samen van de honderd grootste dode Nederlandstalige schrijvers. De gecanoniseerde schrijvers vormen inmiddels samen het ‘Pantheon’: de permanente expositie van wat nu het Literatuurmuseum heet.
Toen ik ontdekte dat Dèr Mouw niet in die Top 100 stond stuurde ik een protestmail naar de toenmalige directeur van het Letterkundig Museum, Anton Korteweg. Dat was het begin van een levendige virtuele briefwisseling.
Korteweg bleek ook een grote bewonderaar van Dèr Mouw te zijn, maar schreef dat op de samenstelling van de lijst de komende jaren niet meer kon worden teruggekomen.
Ik wilde actie gaan voeren en vriendin en collega-dichter Patty Scholten kwam op het idee om een aan Dèr Mouw gewijd genootschap te beginnen.
Niet veel later werd door (wijlen) Hans van den Bergh, Jos Damen, (wijlen) Marcel Fresco, Elisabeth Kaldas, (wijlen) Gerrit Komrij, Jan Kuijper, (wijlen) Patty Scholten en mij te Leiden het Dèr Mouwgenootschap opgericht.
Wat wil het DMG bereiken? Vooral 1) dat het werk van Dèr Mouw in Nederland en Vlaanderen veel bekender wordt dat het nu is en 2) dat Dèr Mouw een internationaal bekende dichter wordt.
Inmiddels telt het Dèr Mouwgenootschap zo’n veertig leden.
De voornaamste wapenfeiten van het DMG zijn het samenstellen van een uitgebreide ‘Hommage aan Dèr Mouw’, onderdeel van het Winternummer 2007 van het (inmiddels opgeheven) literaire tijdschrift De Tweede Ronde, en het samen met het Poëziecentrum Nederland organiseren van het eerste Dèr Mouwsymposium, dat op 21 september 2013 te Doetinchem werd gehouden.
Om de poëzie van Dèr Mouw internationaal bekend te maken, is natuurlijk een vertaling van een substantieel deel van zijn gedichten nodig. Vertaler John Irons heeft op verzoek van het DMG 100 gedichten van Dèr Mouw in het Engels vertaald. Namens het DMG fungeerde de onlangs overleden anglist Ben Bal als kritische meelezer en commentator van Irons. Samen met het Letterenfonds wordt gezocht naar een goede Engelse of Amerikaanse uitgever van deze vertaalde gedichten. Overigens zijn er inmiddels wel een Friese vertaling van 16 gedichten en een Italiaanse vertaling van 32 gedichten van Dèr Mouw verschenen.
Het Dèr Mouwgenootschap is geen formele vereniging of stichting, het is een los verband van kenners en bewonderaars. Er wordt dan ook geen contributie geheven. Aanmelden kan bij cowoudsma@chello.nl.
Volgens mij zijn Rembrandt, Vermeer en Dèr Mouw de drie grootste kunstenaars die Nederland ooit heeft voortgebracht. Dèr Mouw mag de wereld niet onthouden worden!
Dèr Mouwlinks:
Dèr Mouw op de website van de Koninklijke Bibliotheek
Dèr Mouw op de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
Dèr Mouw op Delpher
Reinder Storm, lid van het Dèr Mouwgenootschap, houdt een Facebookpagina van/voor Dèr Mouw bij
De meest recente bloemlezing van gedichten van Dèr Mouw is Mijn taalorkest, samengesteld door Jan Kuijper
Gelijk met bovengenoemde bloemlezing verscheen de door Lucien Custers geschreven biografie van Dèr Mouw, Alleen in wervelende wereld